Współcześnie wiele mówi się o odpowiednim rozwoju motorycznym dziecka, często jednak rodzice nie są pewni, co właściwie kryje się za tym terminem. Rozwój motoryczny to nic innego jak rozwój umiejętności ruchowych, nic więc dziwnego, że najprężniejsza i najdynamiczniejsza progresja zachodzi w pierwszych latach życia dziecka, kiedy zaczyna ono uczyć się poruszania na własnych nogach. W jaki sposób powinien przebiegać rozwój motoryczny i jak wspomóc dziecko w prawidłowym rozwoju ruchowym?
Co to jest rozwój motoryczny dziecka?
Nie zawsze mamy pewność, co właściwie oznacza słowo motoryka – przykłady jej zastosowania znajdziemy zarówno w programach rehabilitacji dorosłych, jak i w planach nauczania dzieci w przedszkolu czy na etapie wczesnoszkolnym. Motoryka szczególnie ważna jest wśród najmłodszych. Do trzeciego roku życia dzieci rozwijają się w niesamowicie szybkim tempie: błyskawicznie nabywają kolejnych fundamentalnych umiejętności, które staną się podstawą ich funkcjonowania w kolejnych latach. Szczególnie ważne jest nabycie umiejętności ruchowych, czyli właśnie rozwój motoryczny.
Co to znaczy motoryka? Poprzez pojęcie jej rozwoju, tudzież rozwoju ruchowego, rozumiemy nabywanie kontroli i świadomości ruchów swojego ciała, miarowe zwiększenie koordynacji i sprawności.
Początkowo człowiek tuż po narodzinach wyposażony jest jedynie w instynktowne odruchy i reakcje, z upływem lat rozwijają się one jednak w ruchy zamierzone. Do szóstego miesiąca życia niemowlaka dominują głównie przyrodzone odruchy, jednak z kolejnymi miesiącami, a szczególnie po ukończeniu roczku, ruchy stają się coraz bardziej skoordynowane i świadome dzięki dynamicznemu rozwojowi układu mięśniowo-szkieletowego. Rozwój ten można wspierać za pomocą odpowiedniej stymulacji motorycznej.
Motoryka duża i mała
Kiedy próbujemy zrozumieć, co to jest motoryka dla dzieci i w jaki sposób najlepiej ją stymulować, należy zacząć od wprowadzenia podstawowego podziału na motorykę dużą i motorykę małą. Ta pierwsza stanowi fundament rozwoju tej drugiej, toteż jej rozwój jest niezwykle ważny. Każdy ruch obejmujący i angażujący całe ciało, to jest tułów oraz ręce i nogi, a zatem chodzenie, bieganie czy skakanie, to właśnie motoryka duża.
Ćwiczenia rozwijające motorykę dużą są różnorodne i często polegają na prostych aktywnościach związanych z uwielbianymi przez dzieci zabawami. Sposobami na stymulowanie rozwoju motoryki dużej jest między innymi: bawienie się piłką poprzez rzucanie i kopanie, zabawy muzyczne i tańczenie do rytmu melodii, chodzenie w linii prostej, skakanie. Wszelkie przejawy pomniejszych ruchów - zwijanie dłoni w piąstki, ruszanie palcami, chwytanie przedmiotów – to natomiast motoryka mała.
Ćwiczenia mające stymulować rozwój motoryki małej bardzo często przyjmują formę codziennych czynności: zapinanie guzików, pisanie i rysowanie, tworzenie wyklejanek czy figurek z plasteliny, malowanie palcami i jakakolwiek inna działalność kreatywna to najlepsze sposoby na rozwijanie motoryki małej u dziecka. Dodatkowo można postawić na gry aktywizujące, które wspierają rozwój motoryczny dziecka. Przykładowo - Magiczny Dywan onEVO jest okazją do ciągłej zabawy, ruchu i poprzez to także ćwiczeń. Rozwój motoryczny dziecka odbywa się m.in. dzięki korzystaniu z pakietów gier, jak “Krok po kroku”, czy “Fitness dla najmłodszych”. W pakiecie aplikacji “Fitness dla najmłodszych” można znaleźć szereg interaktywnych zabaw na dwóch poziomach:
- dla najmłodszych dzieci - w tym także raczkujących, u których rozwój motoryczny jest bardzo istotny,
- dla starszych dzieci do 6 roku życia.
Wszystkie zabawy odbywają się w tzw. rozszerzonej rzeczywistości, co dodatkowo aktywizuje dzieci i pozwala im rozwijać się nie tylko w zakresie motoryki. Ćwiczenia z Magicznym Dywanem onEVO to doskonały sposób, by wspierać prawidłowy rozwój swojego dziecka nie tylko w żłobku, przedszkolu czy szkole, ale także i domu.
Zaburzenia motoryki – co to takiego?
Niezwykle ważne we wspieraniu rozwoju ruchowego maluszka jest zrozumienie, co to są zaburzenia motoryki i jak mogą wpłynąć na kolejne etapy progresji funkcji motorycznych u dziecka. Nieprawidłowo rozwinięta motoryka przejawia się w różnorodnych formach: problemy z refleksem, potykanie się, problemy z zachowaniem równowagi, nieumiejętność stanięcia na jednej nodze, problemy z chwytaniem i pisaniem, ogólne braki w samodzielności wynikające z braku koordynacji ruchowej.
Dzieci z zaburzeniami motoryki poruszają się nieco niezręcznie, niezgrabnie, jakby nie do końca wiedziały, kiedy i w jaki sposób postawić następny krok. Jeśli dziecko przejawia któryś z powyższych objawów, na początek warto po prostu ćwiczyć motorykę dużą lub małą, rzecz jasna w zależności od tego, na której płaszczyźnie u maluszka występują problemy. Poważniejsze formy zaburzeń motoryki powinny być zdiagnozowane u lekarza specjalisty, który pomoże w opracowaniu planu ćwiczeń pozwalającego dziecku na usprawnienie rozwoju.